Gminna Biblioteka Publiczna w Psarach obchodzi w tym roku swoje 55-lecie istnienia. To wyjątkowa okazja, by przyjrzeć się historii i roli tej najstarszej instytucji kultury w gminie, która przez lata nie tylko promowała czytelnictwo, ale także integrowała lokalną społeczność. Uroczysta gala jubileuszowa odbyła się 28 listopada 2024 r. w Centrum Usług Społecznych w Strzyżowicach.
Podczas naszej uroczystości nie zabrakło znamienitych gości. Zaszczyciły nas władze gminy: Wójt Gminy Psary Tomasz Sadłoń, Agnieszka Medaj – Zastępca Wójta, Sekretarz Gminy – Mirella Barańska-Sorn oraz Skarbnik – Katarzyna Bochenek.
Swoją obecnością zaszczycili nas również Radni Gminy Psary: Jacenty Kubica – Przewodniczący Rady Gminy Psary ora radni: Adam Adamczyk, Anna Gwiazda, Aleksander Jewak, Krystyna Kluszczyk, Mirosław Kozieł, Konrad Król, Waldemar Marek, Anna Nagły, Jarosław Nowak, Adam Sadowski, Grażyna Słania, Tomasz Ślęczka, Kamil Trzewiczek i Robert Zieliński. Nie zabrakło również Sołtysów gminnych sołectw: Mirosławy Sokołowskiej, Wojciecha Kameckiego, Adama Stachowicza, Haliny Barańskiej, Tadeusza Kubika, Jacka Łaszczyka, Grażyny Słani, Sylwii Sudomierskiej-Wnuk, Barbary Sobczyk oraz Rafała Gwiżdża.
Przybyli również dyrektorzy szkół i psarskich instytucji: Agnieszka Białas-Barańska, Dorota Pronobis, Joanna Marcinkowska, Małgorzata Barańska, Ewa Wawrzak i Maria Olszewska. Byli również: Agata Wilczyńska – Dyrektor Żłobka w Psarach, oraz Kierownik OPS Agnieszka Sarnik. Zakład Gospodarki Komunalnej reprezentował Prezes Łukasz Siwczyk. Psarskie stowarzyszenia reprezentowali: Dariusz Kościński – Prezes OSP, Tomasz Kot – Naczelnik OSP, Ewa Kozieł – Prezes Stowarzyszenia Aktywny Senior, Jolanta Białas – Stowarzyszenie Concordia, Monika Gloc - Bank Spółdzielczy o/Psary, a także Dyrektor NZOZ w Psarach Renisława Sobczyk-Sitko.
Wśród naszych gości byli również przedstawiciele Biblioteki Śląskiej z Katowic w osobach: dr Agnieszki Skwary oraz Kacpra Kardasza, a także dyrektorzy i bibliotekarze bibliotek powiatu będzińskiego, a wśród nich: Monika Pniakowska-Syska – Dyrektor MiPBP w Będzinie, Agnieszka Wąs – Dyrektor MBP w Sławkowie, Krzysztof Kobiałka – Dyrektor MBP w Czeladzi, Katarzyna Kościelny – Dyrektor MBP w Wojkowicach, Paulina Peterek – Dyrektor M-GBP w Siewierzu, Magdalena Bijak – Dyrektor GBP w Mierzęcicach, Joanna Kocot-Dyszy – Koordynator ds. Bibliotek Publicznych oraz Marcin Jurkowski – Dyrektor MBP w Piekarach Śląskich. Przybyły również emerytowane panie dyrektorki: Ewa Ambroży, Anna Śliż, Grażyna Czapla oraz Krystyna Pawlik.
Grono współtwórców bibliotecznej oferty i stałych bywalców reprezentowali: Anna i Marek Łebzuchowie, Marek Gawron, Ewa Pawik oraz Danuta Kołacz.
Z obowiązku, ale przede wszystkim z czystej przyjemności należałoby jeszcze wymienić nagrodzonych w tym roku najlepszych naszych Czytelników, a byli to: z biblioteki w Psarach: Barbara Curyło, Teodozja Galicka, Edyta Grzomba, Bartłomiej Krążek, Tatiana Nawrot-Pietrzak, Grażyna Pięta, Anna Pytlik, Mia i Pola Skadłubowicz, Ewa Skorek, Weronika Stachurska i Maria Trzewiczek. Z biblioteki w Dąbiu: Adam Buchta-Królikowski, Teresa Gołąbek, Aleksandra Korpak, Anna Korpak, Anna Marczewska, Małgorzata Nowak, Zuzanna Nowak, Szymon Paryż, Małgorzata Sobieraj, Szymon Zarychta. Z filii nr 2 w Strzyżowicach nagrodzeni zostali: Jadwiga Bartczak, Jakub Bartyzel, Julia Bieniek, Teresa Bochenek, Jadwiga Cichoń, Agata Góral-Wójcicka, Izabela Jedlińska, Irena Miotlińska, Maria Nowak, Artur Szkop, Marika Szydło oraz Klaudia Szymiec. Z fili nr 3 w Sarnowie wyróżniono następujące osoby: Krystynę Bijak, Alicję Elmrych, Gabrielę Grymuza, Teresę Knapik, Lilianę Łatka, Annę Marczewską, Emilię Mazur, Teresę Podsiadło, Annę Rzepę oraz Olimpię Szastak.
Nad całokształtem czuwała Dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Psarach Helena Warczok, a uroczystość uświetnił występ iluzjonisty. Wydarzenie odbyło się w przepięknej sali Centrum Usług Społecznych, w której mogliśmy gościć dzięki uprzejmości dyrektor psarskiego GOK Lidii Ściwiarskiej, a nad nagłośnieniem czuwał akustyk Łukasz Grzomba.
Historia powstania biblioteki w Psarach
Początki biblioteki sięgają 1 grudnia 1969 roku, kiedy to – zgodnie z decyzją Gromadzkiej Rady Narodowej w Psarach – oficjalnie rozpoczęła swoją działalność w prywatnym budynku w Gródkowie przy ul. Kolejowej 5. Księgozbiór liczył wtedy zaledwie 861 woluminów, a pierwszym kierownikiem placówki został Eugeniusz Horzela, który pełnił tę funkcję do 1978 roku.
Chociaż początki były skromne, biblioteka szybko stała się ważnym miejscem dla mieszkańców. Jednak trudne warunki lokalowe spowodowały, że w maju 1978 roku została czasowo zamknięta. Dopiero w 1981 roku wznowiła działalność w nowej siedzibie przy ul. Szkolnej 45, w budynku Ochotniczej Straży Pożarnej. Nowy lokal o powierzchni 80 m² umożliwił uruchomienie wypożyczalni oraz czytelni dla 40 osób.
Rozwój sieci bibliotecznej
Przez lata GBP w Psarach rozwijała swoją działalność, tworząc sieć placówek i punktów bibliotecznych. W skład tej sieci weszły m.in. filie w Dąbiu, Strzyżowicach, Sarnowie oraz punkty biblioteczne w Preczowie, Brzękowicach Górnych i Górze Siewierskiej. W 1989 roku otwarto również filię w Gródkowie.
Biblioteka nie ograniczała się tylko do udostępniania książek – podejmowano liczne inicjatywy mające na celu promowanie czytelnictwa i kultury. W latach 80. i 90. instytucja stała się centralnym punktem koordynującym działalność wszystkich bibliotek na terenie gminy, wspierając m.in. szkolenia dla pracowników i gromadzenie zbiorów.
Wyzwania i zmiany po 1990 roku
Przełom lat 80. i 90. przyniósł wiele wyzwań związanych z transformacją ustrojową w Polsce. Ustawa o samorządzie terytorialnym z 1990 roku nałożyła na gminy obowiązek finansowania działalności bibliotek, co wpłynęło na ich funkcjonowanie. Ze względu na trudności finansowe zlikwidowano niektóre punkty biblioteczne, w tym filię w Gródkowie i punkt w Preczowie.
Mimo tych zmian GBP w Psarach stale się rozwijała. Zbiory były regularnie uzupełniane o nowości wydawnicze, a placówka oferowała czytelnikom coraz lepsze warunki korzystania z jej usług.
Biblioteka dziś
Dziś Gminna Biblioteka Publiczna w Psarach pozostaje ważnym ośrodkiem kultury w gminie. Jej 55-letnia historia to dowód na to, że kultura i edukacja są kluczowymi elementami budowania lokalnej społeczności. Dzięki zaangażowaniu pracowników oraz wsparciu mieszkańców biblioteka wciąż odgrywa istotną rolę, nie tylko jako miejsce wypożyczania książek, ale także przestrzeń spotkań, warsztatów i wydarzeń kulturalnych.
Obchody 55-lecia były okazją do podziękowania wszystkim, którzy przyczynili się do rozwoju tej instytucji – zarówno dawnym kierownikom, jak i współczesnym pracownikom, a także czytelnikom, którzy wspierają jej działalność. Niech biblioteka w Psarach nadal inspiruje kolejne pokolenia miłośników literatury i kultury.
